Το νερό των πηγών

26 Ιουν 2016     ενημέρωση Σεπ 2021  

Savvas Hiker

    Πριν κάποιο καιρό αν με ρωτούσαν "απο ποιες πηγές να πίνει κανείς στην Πάρνηθα;" σίγουρα θα απαντούσα με τις γνωστές μου επιφυλάξεις, αλλά θα είχα να πω μια ιδιαίτερη καλή κουβέντα για τις βασικές πηγές στην ανατολική Πάρνηθα, τις λεγόμενες και "τουριστικές". Μόλα, Μεσιανό Νερό, Κορομηλιά. Φυσικά και για την ψηλότερη όλων, την Σκίπιζα. Όμως "γηράσκω αεί διδασκόμενος".

    Συνήθως, όταν μιλάμε για τα νερά πηγών το μυαλό μας πάει στην ποιότητα του νερού, και, στις επιμολύνσεις που προέρχονται από το άμεσο περιβάλλον τους. Όμως, στις πηγές πίνουν και τα ζώα της περιοχής, όπως επίσης πίνουν και τα κατοικίδια ζώα που φέρνουν για βόλτα στο βουνό (κακώς).

     Πριν λίγο καιρό, λοιπόν, πέσαμε πάνω σε ένα ζευγάρι "περιπατητών του γενικού πληθυσμού", στον οποίο πληθυσμό έχει διαφημιστεί αρκούντως η ανατολική Πάρνηθα, που έδειχνε στον σκύλο του να πιεί απο τη λεκάνη της ποτίστρας στο Μεσιανό Νερό. Τι κι αν ο καψερός ο σκύλος έπινε ήδη στον αέρα όπως έπεφτε το νερό από την ποτίστρα και τα κατάφερνε μια χαρά, τι κι αν οι χτιστές πηγές έχουν κάπου πιο πίσω και ένα σωλήνα δεύτερης εκροής της πηγής, όχι, επέμεναν να πιεί μέσα από την ποτίστρα. Τελικά ο σκύλος κατάλαβε και άρχισε να πίνει σε αυτήν.

 

 

    Από την ποτίστρα που έβαλαν τον σκύλο να πιεί, θυμίζω, παίρνουμε το νερό στις περισσότερες χτιστές πηγές της Πάρνηθας, βάζοντας από κάτω το παγούρι μας ή το ποτήρι.
    Το άλλο νόστιμο της υπόθεσης ήταν ότι η κοπελιά από το ζεύγος, στο τέλος, έκανε κουπί με το χέρι πετώντας το νερό και τα σάλια έξω από την ποτίστρα, και καλά, σαν κίνηση για να καθαρίσει. Είπα να γελάσω, είπα να κλάψω, το άφησα για μετά μη χαλάσω και τη νιρβάνα μου του βουνού.

Το πρόβλημα    

    Σχεδόν όλες οι χτιστές πηγές της Πάρνηθας, εξαιρούνται δυό-τρείς στη δυτική Πάρνηθα, έχουν το σημείο εξόδου στο επίπεδο της ποτίστρας. Με αυτή τη διαμόρφωση, όποιος παίρνει νερό πρέπει να το πάρει όπως αυτό πέφτει από την ποτίστρα. Όμως όσες ποτίστρες είναι χαμηλές είναι προσβάσιμες από σχετικά μικρόσωμα ζώα. Και δεν είμαστε σίγουροι για την υγιεινή της μουσούδας των αγριόχοιρων, που σκάβουν το χώμα, ούτε φυσικά των σκύλων. Τους καλοκαιρινούς μήνες, το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο γιατί στην ποτίστρα η εισερχόμενη ροή είναι μικρότερη άρα είναι μεγαλύτερο το όποιο μικροβιακό φορτίο από εξωτερικές επιμολύνσεις.
    Στις πηγές που η ποτίστρα είναι ψηλότερα, μετά από περιστατικά σαν αυτό, πάλι δεν είμαι σίγουρος για την υγιεινή της ποτίστρας, πχ από αυτές σίγουρα πίνουν τα ελάφια. Όπως φαίνεται, λοιπόν, οι απρόβλεπτοι παράγοντες είναι πολλοί.

    Η λύση λοιπόν είναι να τροποποιηθούν έστω μερικώς οι χτιστές κρήνες στις πηγές της Πάρνηθας, έτσι ώστε το νερό να πέφτει στην ποτίστρα με ελεύθερη ροή από ψηλότερα. Με αυτό τον τρόπο, όπως πέφτει και από μια βρύση, θα προσφέρεται για ασφαλή υδροληψία. Όπως τις έφτιαχναν παλαιότερα οι τσοπάνηδες της Πάρνηθας, όπου το νερό έπεφτε στις ποτίστρες (κοπάνες) αντί να εκβάλει σε αυτές στο ίδιο ύψος. Με άλλα λόγια, όπως βλέπετε, πρέπει στον τόπο αυτό να ανακαλύπτουμε και να ξανα-ανακαλύπτουμε τα ίδια πράγματα, σαν να μην υπήρξε προηγούμενη εμπειρία, όπως και ο χρόνος και ο κόπος και ο ιδρώτας να αποκτηθεί αυτή.

    Εδώ θα μου πείτε ότι υπάρχει και άλλο ζήτημα, το οτι απαγορεύονται τα κατοικίδια ή οικόσιτα ζώα στο δρυμό, και γενικά ζώα που δεν ανήκουν στο συγκεκριμένο περιβάλλον, γιατί μεταδίδουν διάφορα στα ζώα της περιοχής, όπως και τους μεταδίδονται διάφορα, αλλά αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα.

Η πινακίδα στο Μ.Νερό, όπως και αλλού, είναι σαφής

 

   Εκτός από το πρόβλημα στις χτιστές πηγές, και τη σχέση κατά περίπτωση κάθε επισκέπτη με το περιβάλλον του βουνού, ας δούμε τώρα και τα σχετικά με την ποιότητα του νερού στις πηγές.

Τα νερά των πηγών στην Πάρνηθα    

    Πολύς κόσμος πίνει από αυτές, αλλά οι κατά καιρούς αναφορές που διαβάζουμε για τις δειγματοληψίες στην Πάρνηθα "τα λένε μπερδεμένα" για τις περισσότερες.

    Για όσους επιμένουν παραδοσιακά, ότι μια πηγή σε ένα βουνό είναι σχετικά ασφαλής, αν θα μπορούσαμε να θέσουμε με κάποιο εμπειρικό τρόπο το ποιες πηγές είναι οι σχετικά "ασφαλείς" θα έλεγα αυτές που πληρούν τα εξής κριτήρια.
    -  Το νερό στο σημείο υδροληψίας να τρέχει με ελεύθερη ροή από κάποιο ύψος.
    -  Το νερό που παίρνουμε να μην πέφτει από κτιστές ή άλλου είδους ποτίστρες γιατί σε αυτές πίνουν ζώα, είτε φερτά είτε της περιοχής.
    -  Δεν εκβάλλουν από σημεία του εδάφους που είναι βρώμικα ή επιβαρυμένα με σάπιες ύλες και παρεμφερή υλικά, όπως και, δεν βρίσκονται σε πρόσφατα καμένο περιβάλλον (εμπειρικά, θα έλεγα τουλάχιστον από 5ετίας).


        Update    

    Ιωάννας Σαρλή (2010), Μεταπτυχιακή Εργασία "Ποιότητα - Προστασία - Εξυγίανση Των Πηγαίων Υδάτων Του ΕΘνικού Δρυμού Πάρνηθας", Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Τμήμα Γεωγραφίας. Διαχείριση Φυσικών και Ανθρωπογενών Καταστροφών  Αν δεν ανοίγει η σελίδα, κατεβάστε το από εδώ (8MB).

   Ένα από τα πολλά σημαντικά, της παραπάνω εργασίας, είναι και οι συχνές αναφορές ή συνδέσεις που γίνονται σε προηγούμενες μελέτες, μαζί με εκτεταμένη αναφορά βιβλιογραφίας (βλ σελ 108, σελ pdf 120). Ανοίγοντας μας έτσι το πληροφοριακό τοπίο, αλλά και την ευχάριστη αντίληψη ότι διαχρονικά έχουν ασχοληθεί πολλοί μελετητές με το θέμα των νερών της Πάρνηθας. Αλλά οι μελετητές, ως γνωστόν, δεν είναι οι αρμόδιοι ή το κράτος.

    Δείτε και τον πίνακα 5 "Χαρακτηρισμός για πόση" (σελ 84, σελ pdf 96).

 

    Εκείνο που αναφέρει ως σημαντικότερο, επαναλαμβάνοντας ακριβώς το ίδιο πέντε φορές στο ογκώδες κείμενο, από την Περίληψη στην αρχή μέχρι και τη Σύνοψη στο τέλος όπου τονίζεται με πλάγια γράμματα (βλ "6.4 Σύνοψη" σελ 106, σελ pdf 118), είναι: "[...] η προστασία και εξυγίανση των πηγών αφορά προτίστως τον τρόπο υδρομάστευσης και παροχής του νερού".

    Και τα χρόνια περνάνε, και ο κόσμος πίνει από τις πηγές, και υποτίθεται πρέπει πριν τη βόλτα του να έχει ψάξει στο internet για... την εκάστοτε ενημέρωση από τις αρχές. Όχι μόνο αυτό αλλά, στο "εκάστοτε ενημέρωση", βάλτε και μια όσο πιο ευρεία και κυμαινόμενη ερμηνεία γίνεται.
    Απολαύστε:

    ►  Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας  - "11.07.2013 Αποτελέσματα αναλύσεων πηγών στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας"

    ►  Δήμος Αχαρνών  - (μάλλον αρχές 2015) "Καταλληλότητα νερών πηγών Πάρνηθας"

    ►  Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής & Ασφάλειας της Εργασίας - "Κ.Υ.Α Υ2/2600/2001 - Ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, σε συμμόρφωση προς την οδηγία 98/83/ΕΚ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 3ης Νοεμβρίου 1998"

    ►  ΦΕΚ Αρ.Φύλλου 892, 11 Ιουλίου 2001
"[...] με στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας από τις δυσμενείς επιπτώσεις που οφείλονται στη ρύπανση ή/και μόλυνση του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, διασφαλίζοντας ότι είναι υγιεινό και καθαρό. (EE L 330/98)."  (σελ 12865, Άρθρο 1)


      Update Αύγουστος 2016  

    Σε ερώτηση μου, το προσωπικό στην κουζίνα στο Μπάφι ήταν κατηγορηματικό  : "Το νερό της πηγής έξω (στη βρύση) δεν πίνεται, μόνο εμφιαλωμένο".
    Παρόλαυτα, όπως πάντα, οι περαστικοί πίνουν νερό κανονικά από τη βρύση της πηγής, παιδιά, όλος ο κόσμος, και αγαλιάζονται "ααχ δροσερό νεράκι, βουνό ρε παιδί μου".

    Το χειρότερο απ'όλα είναι ότι ουδείς υπεύθυνος, αρμόδιος, δεν ξέρω ποιος, έχει βάλει ποτέ μια σχετική πινακίδα σε οποιαδήποτε ακατάλληλη πηγή.
    Εκτός από ενημερωτική πινακίδα επί τόπου, το να γίνει και κάτι για τη βελτίωση του νερού στις πηγές (είδατε τι έλεγε στο συμπέρασμα, πιο πάνω, "αφορά προτίστως τον τρόπο υδρομάστευσης και παροχής του νερού") άστο τόσα χρόνια μετά, γελάω και μόνο στη σκέψη!

    Ερώτηση.
    Τόσα χρόνια πόσος κόσμος, και πόσα παιδιά, άραγε να έχουν πιεί νερό από αυτές τις πηγές;


      Update Σεπτέμβριος 2016  

    Ο Φορέας διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, περιοδικά εκδίδει "Αποτελέσματα αναλύσεων πηγών στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας". Τα πιο πρόσφατα δελτία τύπου είναι: Νοέμβριος 2011, Φεβρουάριος 2013, Ιούλιος 2013, Ιανουάριος 2014, Ιούλιος 2014, Δεκέμβριος 2014, Αύγουστος 2015, Μάρτιος 2016, και Σεπτέμβριος 2016.
    Πήραμε τα τελευταία από αυτά τα δημοσιευμένα στοιχεία και φτιάξαμε, εδώ στο blog, έναν συγκριτικό πίνακα με την εξέλιξη ανάμεσα σε δύο διαδοχικές αναλύσεις που απέχουν μεταξύ τους 6 μήνες. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα μεσολάβησε το καλοκαίρι, σημαντική εποχή στην διακύμανση των πηγών όσον αφορά την ποσότητα αλλά και τις διαφοροποιήσεις (επιμολύνσεις). Η άλλη σημαντική εποχή διαφοροποιήσεων ήταν η άνοιξη, η πρώτη μέτρηση, όπου τα νερά "φουσκώνουν" και έρχονται σε επαφή με υπερκείμενες αποθέσεις. Ας δούμε λοιπόν στο διάστημα αυτό, από αρχές Μαρτίου 2016 μέχρι τέλη Αυγούστου 2016 (οι λήψεις), ποια ήταν η εξέλιξη κάθε πηγής.
    Κατα πως φαίνεται, οι πηγές σταθερής και καλής ποιότητας είναι μόνο τρείς, της Αγίας Τριάδας, της Μόλας ("Αγιος Πέτρος" και "Χαρά-Μόλα"), και της Μαχούνια (Τατόι).

      Update Μάιος 2017  

    Κάποιος, θεσμικά αρμόδιος ή μη, δεν γνωρίζω ποιος, με κάποιο τρόπο "έκοψε" την εκβολή του νερού στην ποτίστρα στις περισσότερες χτιστές πηγές, αφήνοντας το νερό να τρέχει μόνο από τον σωλήνα της εναλλακτικής εκροής της πηγής. Αυτό σαν λύση δεν είναι κακό, σαν προσωρινό μέτρο ανάγκης, αν και οι σωλήνες αυτοί δεν μοιάζουν πολύ αξιόπιστοι για μια υγιεινή παροχή, αλλά τουλάχιστον, δίνουν πίπτουσα εκβολή που είναι ένα βασικό ζητούμενο.

 

    Στην πηγή στο Μπάφι, κάποιος έβαλε μια πινακίδα με σύμβολα ακαταλληλότητας, διακριτικά κάπου δίπλα στη βρύση. Ίσως διακριτικά γιατί μια περίοπτη απαγορευτική πινακίδα θα χάλαγε την αισθητική του χώρου, όμως, άλλος τη βλέπει και δεν πίνει, άλλος δεν τη βλέπει και πίνει.

    Δυστυχώς, στις τελευταίες αναλύσεις, βγήκε ακατάλληλο και το νερό της Αγίας Τριάδας. Επομένως τώρα στις διαχρονικά καλής ποιότητας μένουν της Μόλας ("Αγιος Πέτρος" και "Χαρά-Μόλα") και της Μαχούνια.
    Παραδόξως, βγήκαν κατάλληλα τα νερά στον Αη Γιώργη στο Κεραμίδι (υπόψη εκεί είναι δύο οι πηγές, ή τέλοσπαντων, δύο ξεχωριστά σημεία εξόδου) και στη "Φυλή-Χασιά" (όπου μάλλον εννοείται η Αγ.Παρασκευή). Παρεμπιπτόντως, η Αγ.Παρασκευή έχει δύο εκροές, την "επίσημη", την οποία λόγω όψης αποφεύγουν οι περισσότεροι, και την παρακείμενη "ανεπίσημη", που προτιμούν και προτείνουν οι γνώστες του χώρου. Δεν γνωρίζω σε ποια από τις δύο γίνεται η δειγματοληψία.

     Ένα ακόμη θέμα είναι ότι οι δειγματοληψίες γίνονται μόνο σε πηγές που είναι προσβάσιμες από δρόμο, ή είναι κάπως κοντά σε δρόμο, με εξαίρεση αυτή της Σκίπιζας για την οποία απαιτείται 30λ περπάτημα μετάβασης.
    Λείπουν λοιπόν πηγές όπως αυτή στο Ταμίλθι (συχνής διέλευσης πεζοπόρων), στο Ρουμάνι (δύο πηγές, λιγότερο συχνής διέλευσης), ή πχ η περίφημη Γκούρα (σπάνιας διέλευσης πλέον) η οποία, επίσης, τροφοδοτεί το παλιό δίκτυο προς Χασιά, για το οποίο δεν γνωρίζω αν είναι εντελώς ή μερικώς εκτός εκμετάλλευσης.
    Επίσης, δεν γίνεται δειγματοληψία στη βρύση στο πλάτωμα της Γιαννούλας, εξαιρετικά συχνής διέλευσης πεζοπόρων (απόσταση 15λ πεζοπορίας από την απέναντι άσφαλτο), η οποία δεν γνωρίζω αν είναι αυτόνομη πηγή ή απλά παίρνει παροχή από τον υπερκείμενο αγωγό Γκούρα-Χασιά, όπως δεν γνωρίζω και σε ποιου φορέα την αρμοδιότητα ανήκει.
    Στο Κρυφό Νερό, ή Κρυφονέρι, δεν γίνονται αναλύσεις, όμως, η αλήθεια είναι πως πρόκειται για μια μυστήρια πηγή, που άλλοτε έχει νερό άλλοτε δεν έχει αφήνοντας λιμνάζοντα ύδατα, σε περιβάλλον με διάφορες φυσικές οργανικές αποθέσεις, και το κυριότερο, εγώ τουλάχιστον δεν είμαι σίγουρος για το ακριβές σημείο της πηγής. Η βασική πηγή πρέπει να είναι κάπου αρκετά ψηλότερα, στο άγριο δασωμένο μεταξύ Όρνιου και Αυγού.
    Το δε Κανταλίδι, στο Αυγό, δεν εμφανίζεται στις αναλύσεις γιατί είναι πλήρως δεσμευμένο εδώ και δεκαετίες. Μια και το'φερε η κουβέντα, στο Κανταλίδι γυρίστηκε η εισαγωγή και το τέλος της ταινίας "Λούφα και Παραλλαγή" (1984).
    Αυτή τη φορά στην "Κυρά (Φλαμπούρι)", η οποία νομίζω και υδροδοτεί το καταφύγιο στο Φλαμπούρι, "διαπιστώθηκε μηδενική ροή νερού".


      Update Φεβρουάριος 2018  

   Οι αναλύσεις έγιναν τον Νοέμβριο του 2017. Δελτίο τύπου δεν έχει βγεί ακόμη, και τελικά έβγαλα φωτο την ανάρτηση στον πίνακα ανακοινώσεων του Μπάφι. Αυτή τη φορά, γενικά, τα αποτελέσματα είναι τα πάνω κάτω. Πχ ακατάλληλο το νερό στη Χαρά και στον Άγιο Πέτρο στη Μόλα, που ήταν οι σταθερά καλές, κατάλληλο στο Παληοχώρι (η σωστή του αναγραφή) μέσα στα καμένα. Ακατάλληλο στη Σκίπιζα, κατάλληλο στην ίδια κατηφορική ευθεία πιο χαμηλά, στην Πλατάνα. Πάντως το διαχρονικό θέμα, όπως φαίνεται, δεν είναι επιβαρύνσεις από τα γεωλογικά των περιοχών (πχ βαρέα μέταλλα), και συνήθως δεν είναι πχ από χημικά στοιχεία στα καμένα, αλλά οι μικροβιακές επιμολύνσεις.

   Οι χωρικοί παλιά, πχ στα πηγάδια, έριχναν ένα κομμάτι ασβέστη για απολύμανση. Δεν ξέρω τη διαδικασία, ή πως καθάριζε μετά το νερό από τον ασβέστη, και δεν ξέρω ποιο θα μπορούσε να είναι το σημερινό αντίστοιχο μιας τέτοιας απολύμανσης. Πιθανόν να αρκούν απλά κάποιες αλλαγές και διευθετήσεις στις πηγές.

Βλέπε και Περί πινακίδων


      Update Μάρτιος 2018  

    Αναρτήθηκαν οι φετινές αναλύσεις στις 21 Μαρτίου (λήψεις 15 Μαρτίου). Τώρα, πλην Τατοϊου (δηλ και η Μαχούνια), Αη Γιώργη στο Κεραμίδι, Βιλλιάνη, και στα πηγάδια, όλα τα υπόλοιπα νερά είναι να τα... "πιείς στο ποτήρι"!
    Δηλαδή και στο Μπάφι. Όμως, στη βρύση ή στην πηγή; Ανάμεσα τους μεσολαβούν 200μ σωληνώσεις.
    Στην πηγή της Κυράς, που υδροδοτεί το Φλαμπούρι (δεν ισχύει αυτό πλέον;), όποτε αναφέρεται με μηδενική ροή δεν ξέρω αν ελέγχεται για ροή και το παρακείμενο στην πηγή αντλιοστάσιο ή αν η σχετική αναφορά (και άρα η μη δειγματοληψία) αφορά αποκλειστικά την εκροή της πηγής.

    Είναι παραπάνω από θετικά τα αποτελέσματα. Πριν αρχίσουμε τις ζητωκραυγές, εγώ πάντως θα έλεγα, να περιμένουμε και τις επόμενες αναλύσεις.

      Update Ιανουάριος 2019  

Αποτελέσματα 15 Οκτ 2018.  ΌΛΑ τα νερά ακατάλληλα.

Αποτελέσματα 31 Δεκ 2018.  Ακατάλληλα εκτός από της Μαχούνια στο Τατόι, της Χαράς στη Μόλα (ψηλότερα από αυτή του Αγ.Πέτρου), του Άη Γιώργη στο Κεραμίδι, και της "Φυλή-Χασιά" που τελικά δεν ξέρω ποια εννοούν.


      Update Μάιος 2020  

Αποτελέσματα 10 Απρ 2019 (Μάρτιος)  Κατάλληλο στο Μπάφι και στην Κυρά (Φλαμπούρι).

   Κατάλληλο στη Βιλιάνη, και πάλι κατάλληλο στην Πλατάνα αλλά ακατάλληλο στη Σκίπιζα που είναι στην ίδια κατωφέρεια ψηλότερα. Ακατάλληλο στην Αγ.Τριάδα, κατάλληλο στον Αγ.Πέτρο (Μόλα) και τη Χαρά (στο μονοπάτι ψηλότερα). Στη Φυλή κατάλληλο, στον Αη Γιώργη ακατάλληλο. Στις περί το Τατόι τα πράγματα είναι μικτά, στη δε Μαχούνια κατάλληλο. Τα πηγάδια (Λημικού, Σαλονίκι), όπως είναι φυσικό, είναι πάντα ακατάλληλα.

      Update Ιούλιος 2020  

Αποτελέσματα 25 Φεβ 2020 (Φεβρουάριος)  Αναλύθηκαν λιγότερες πηγές (μάλλον λόγω της μεγάλης χιονοκάλυψης φέτος). Κατάλληλο το νερό μόνο στη Μαχούνια (Τατόι). 

   Όλες βγαίνουν κατάλληλες όσον αφορά τις αναλύσεις στα "βαρέα μέταλλα", μεν αλλά, δύο από αυτές είναι ακατάλληλες στις χημικές αναλύσεις, και όλες πλην Μαχούνια είναι ακατάλληλες στις μικροβιολογικές αναλύσεις.
    Σημείωση από τον Φορέα. Δεν ήταν δυνατή η λήψη δείγματος στις πηγές: Βιλιάνι, Πλατάνα, Σκίπιζα, Κυρά (Φλαμπούρι), Κορομηλιά, Μεσιανό νερό, Χαρά-Μόλα, Αγ.Πέτρος, Αγ. Γεώργιος (Κεραμίδι), και στα πηγάδια: Σαλωνίκι, Λημικό (όπως είναι η σωστή του αναγραφή, βλ Ι.Σαρρής 1935).

Αποτελέσματα 30 Ιουν 2020 (Ιούνιος)  Κατάλληλο το νερό στη Μαχούνια, στην Αγ.Τριάδα (η κάποτε διαχρονικά κατάλληλη), και στην Κυρά (Φλαμπούρι). 

   Από τις ακατάλληλες, όλες ήταν ακατάλληλες από τις μικροβιολογικές, ενώ οι μισές από αυτές ήταν ακατάλληλες και από τις χημικές αναλύσεις.
    Σημείωση από τον Φορέα. Η πηγή Πλάτανος  είχε μηδενική ροή νερού και η πρόσβαση στην πηγή Σκίπιζα και πηγάδι Λημικού δεν ήταν εφικτή.

      Update Ιανουάριος 2021  

Αποτελέσματα 11 Νοε 2020 (Οκτώβριος)  Κατάλληλο μόνο σε δύο. Στην Κορομηλιά, και στην "Εξωτερική Μπάφι".

   Για το Μπάφι, σε αυτό το δελτίο εμφανίζονται δύο καταγραφές, "Εξωτερική Μπάφι" και "Νερό εσωτερικό καταφυγίου Μπάφι". Το αν εννοούν τη βρύση στην αυλή και το νερό στο κτήριο, ή τη βρύση στην αυλή (ανήκει στον οικοπεδικό χώρο του καταφυγίου) και την πηγή 200μ μακριά από την οποία υδροδοτείται, και από την οποία πήρε το όνομα της η περιοχή, δεν γνωρίζω. Άλλες πηγές με ανάλογη ή περίπου ανάλογη προέκταση υδροληψίας είναι επίσης το Κανταλίδι (πλήρως δεσμευμένη), η Κυρά στο Φλαμπούρι, η βρύση στο πλάτωμα της Γιαννούλας, και η πηγή (ή δεξαμενοπηγή, κατα άλλους) στην πάνω έξοδο απο τα Ανάκτορα Τατοΐου στον κεντρικό δρόμο.

   Σε δύο ήταν εκτός ορίων και στις χημικές αναλύσεις και στις βαρέων μετάλλων, παραδόξως μια από αυτές ήταν του Αγ.Πέτρου στη Μόλα. Η άλλη τρανή πηγή, η Μαχούνια στο Τατόι, πάντως, φαίνεται να επηρεάζεται μονο από τις μικροβιολογικές επιμολύνσεις, όποτε συμβαίνουν τέτοιες.

Αποτελέσματα 1 Ιαν 2021 (Δεκέμβριος)  Το νερό βρέθηκε σε όλες ακατάλληλο.

   Αναλυτικότερα. Σε όλες ήταν εκτός ορίων στις μικροβιολογικές αναλύσεις. Περίπου αναμενόμενο, μετά απο το φετινό Φθινόπωρο που είχε πολλή υγρασία στο δάσος και περισσότερο σηπτικό περιβάλλον από άλλες χρονιές. Σε τέσσερις ήταν εκτός ορίων και στις χημικές αναλύσεις.

   Τώρα εμφανίζεται μόνο η "Εξωτερική Μπάφι" (βλ παραπάνω, Οκτώβριο).

 

      Update Σεπτέμβριος 2021  

 

Αποτελέσματα λήψεων Ιουνίου 2021  Το νερό βρέθηκε κατάλληλο μόνο στη Μαχούνια (Τατόι), και στην Αγία Τριάδα. 

   Οι ακατάλληλες ήταν όλες μόνο στις μικροβιολογικές αναλύσεις. Ενώ οι αναλύσεις για χημικά στοιχεία και βαρέα μέταλλα βγήκαν σε όλες τις πηγές αρνητικές, που σημαίνει (δική μου εκτίμηση) ότι οι τέσσερις εκτός ορίων στις χημικές αναλύσεις της προηγούμενης δειγματοληψίας οφείλονταν στην εποχική επιμόλυνση, δηλ για παράδειγμα από τον περιβάλλοντα χώρο και τα φουσκωμένα νερά της περιόδου, και όχι στις πηγές καθαυτές. Το θέμα με τον περιβάλλοντα χώρο των πηγών, τους καθαρισμούς και τις διευθετήσεις που πρέπει να γίνονται, είναι πολύ παλιό.
   Το Μπάφι, τώρα αναφέρεται σκέτα "Μπάφι" (βλ πιο πάνω, Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου).
   Το συνοδευτικό της υπηρεσίας σημειώνει: "Οι πηγές Πλάτανος, Πλατάνα, και Κατσιμίδι-Τατοϊου δεν έχουν ροή".  

 

   Ένα ακόμη θέμα, είναι ότι κάποτε στο Δασαρχείο, στον Φορέα, δεν ξέρω που, πρέπει να καταλήξουν σε συγκεκριμένες ονομασίες των πηγών (όπως και σε άλλα θέματα σχετικά με τοπονύμια) που να παγιωθούν και να καταγραφούν κάπου επίσημα στην υπηρεσία, να υπάρχουν και να ανατρέχουν σε αυτές σαν κοινό τόπο αναφοράς και συνεννόησης. Η ποικίλη, και μερικές φορές ότι να'ναι, περιοδική ονοματοδοσία είναι ένα θέμα που έχουν διαπιστώσει και διάφοροι μελετητές που κατα καιρούς ασχολήθηκαν με τις πηγές. Ώστε, τουλάχιστον, όταν αναλαμβάνει κάποιος καινούριος σε ένα υπηρεσιακό πόστο να συντάξει μια αναφορά, ένα δελτίο τύπου, ή να γράψει κάτι, να χρησιμοποιεί μια συγκεκριμένη ονομασία, την ίδια όπως και ο προηγούμενος και ο επόμενος! Ας πούμε, εκτός της ονομασίας των πηγών, ενα τρανό παράδειγμα είναι η πολύπαθη ορθογραφία του Λημικού - όπου και το γνωστό πηγάδι. Το ορθό, όπως μας πληροφορεί ο Ι.Σαρρής από το 1935 (και κατα κοινή ομολογία απο τους πιο σχετικούς με τέτοια θέματα), είναι "Λημικό", και αιτιολογεί το γιατί. Όχι Λοιμικό από το λοιμός, ούτε Λειμικό από το λειμώνας. Δυστυχώς σε αυτό, τουλάχιστον όσον αφορά την ορθογραφία του Λημικού, και επειδή η Πάρνηθα είναι ένα βουνό σε μεγάλη γεωγραφική έκταση, έχουν στο αναμεταξύ κατα τόπους υπεισέρθει και συμφέροντα στην... ορθογραφία της ονομασίας. Ποιος είπε οτι η αγαπημένη Πάρνηθα είναι απλά ένα βουνό; Έχει τεράστια ιστορία, όπως και η φύση της.

 

      Update Απρίλιος 2022  

  

Αποτελέσματα λήψεων Σεπτεμβρίου 2021  Το νερό βρέθηκε κατάλληλο στη Μαχούνια (Τατόι), στη "Φυλή Χασιά", και στον Άγιο Πέτρο. 

   Οι ακατάλληλες ήταν όλες μόνο στις μικροβιολογικές αναλύσεις. Ενώ οι αναλύσεις για χημικά στοιχεία και βαρέα μέταλλα βγήκαν σε όλες τις πηγές αρνητικές (σχετικά βλ. και πιο πάνω σχόλιο για την προηγούμενη δειγματοληψία).
   Το συνοδευτικό της υπηρεσίας σημειώνει: "Οι οκτώ (8) πηγές: Πλάτανος, Βιλλιάνι, Κατσιμίδι-Τατοϊου, Πλατάνα, Αγ. Γεώργιος-Κεραμίδι, Κυρά Φλαμπούρι, Μεσσιανό νερό, και Κιθάρα δεν έχουν ροή νερού".  

   Το Μπάφι, πάλι δεν διευκρινίζεται αν ως σημείο λήψης του δείγματος εννοούν την πηγή ή τη βρύση στην αυλή του καταφυγίου, για τη δε Κυρά Φλαμπούρι επίσης πάλι, η "μηδενική ροή" δεν διευκρινίζεται αν παρατηρείται στο παρακείμενο αντλιοστάσιο υδρομάστευσης, ή στο καταφύγιο, ή στο φυσικό σημείο της πηγής όπου εδώ και χρόνια, λόγω της μάστευσης, είναι λογικό να παρουσιάζει μόνο μια όποτε στάγδην ροή.

___

   Οι κανόνες στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας

Βουνο, Παρνηθα, ποσιμο, νερο, πηγη, πηγες, αναλυση, αναλυσεις, εποχη, εποχικες, περιοδικες, καθαροτητα, καταλληλο, καταλληλοτητα, προσφατο, προσφατες, πεζοπορια, ορειβασια, αναρριχηση, διασωση, σπηλαιολογια, φαραγγοδιασχιση, ποδηλασια, ορεινο, τρεξιμο, πορεια, διαδρομη, μονοπατι, δρομος, Σκιπιζα, Μεσιανο Νερο, Κορομηλια, Μολα, Αγιος Πετρος, Αγια Τριαδα, καμμενα, Πλατανα, Βιλιανι, Γκουρα, Αγια Παρασκευη, Αγιος Γεωργιος, Χασια, Φυλη